Alltagsgegenstände im Freilichtmuseum am Kiekeberg machen Geschichte erlebbar. Heute erinnert sich Zeitzeuge Fritz Kreft an seine Arbeit als Hausschlachter, in Plattdeutsche übersetzt von Jasper Vogt.
Ehestorf. Mit dem Schlachtschwengel ins Fischerhaus, vom Kartoffelacker in die 50er-Jahre-Küche und auf dem Lanz-Bulldog übers Feld: Alltagsgegenstände im Freilichtmuseum am Kiekeberg machen die Geschichte von Menschen aus der Region erlebbar. Für das Abendblatt erinnern sich „Zeitzeugen“, wie wir wurden, was wir sind.
Und weil auch die niederdeutsche Sprache seit jeher ein fester Bestandteil der deutschen Kultur ist, gibt es jeden Teil der neuen Abendblatt-Serie „op Platt“, übersetzt von Jasper Vogt. Heute: die Hausschlachtung mit Fritz Kreft.
Fröher weer allens anners. Vun November bet März weer Slachttied – un Fritz Kreft is jümmer wedder to de Buurn in’n Landkreis Harborg fohrt un hett Swien un Rindveh direktemang vör Ort slacht’t un dor Wust, Sült un mehr ut maakt, jüst so, as de Besitter dat hebben wull. Hüüt hett de Harborger blots noch’n poor Kunnen, de ehr Derten vun em för den egen Bedarf op de egen Hoffstee slachten laat.
De mehrsten vun de Buurn laat dat mehr in Landslachtereen in de Region maken. Ok gifft dat jümmer weniger Slachter, de hüüt noch Huusslachtung anbeden dot. So starvt de ole Bruuk langsaam aver seker ut. Aver Fritz Kreft höllt de Erinnerung dor an lebennig: Op dat „Slachtfest“ in’t Freelichtmuseum an’n Kiekebarg wiest he dat an’n tokamen Sünndag, 26. Januar, vun Klock Teihn bet Klock Sössteihn, woans Derten ut’nannersneden ward un wat’n dor allens ut maken kann.
As Fleesch noch nich as billige Massenwoor hannelt worrn is, dor weer dat Slachtfest jümmer wat Besünners. De Buurn kunn’n na längere Tied wedder frisch Fleesch un frisch Wüst geneten. Wiel dat noch nich veel Köhlhüüs un ok noch keen’ Gefreerschappen geven hett, is mehrstens dat Fleesch pökelt, rökert oder in Suur inleggt worrn.
Woans dat geiht, dat weet Fritz Kreft genau. He hett sien Handwark vun de Piek op lehrt in en lütt Slachteree. „Egentlich wull ik jo Discher warrn“, seggt de Harborger. „Aver in de 50er-Johr weern de Lehrsteden knapp un mien Vadder weer’n passionierten Slachter. Dor leeg dat op de Hand, dat ik mi dor ook för begeistert heff.“
Bet to sien Pensionierung is de 76 Johr ole Mann sien’ Profeschoon tro bleven, in de Twüschentied hett he mit’n egen Slachtkolonne op en Slachthoff arbeit’t. Toletzt weer he in en EG-Bedriev in Hamborg-Stellingen anstellt. Dor hebbt de Angestellten so üm un bi 360 Derten in de Stünn to Fleesch un Wust verarbeit’t.
Dor weer de Huusslachteree, de Fritz Kreft in de eersten Johr gemeensaam mit sien Vadder in de Region dörföhrt hett, mehr sowat as Romantik. „Wi hebbt tomehrst hööchstens twee Swien un een Rind slacht’t. Mehr is ok hüüt nich verlöövt för den Egenbedarf“, vertellt de Slachter.
Wenn he to den fastmakten Termin op’n Hoff fohrt is, denn stunn dat Deert, dat slacht warrn schull, al in’n Stall an’n vullen Fuddertrog. „Dat schull an’n Slachtdag nich mehr Stress hebben, as nödig weer“, seggt Kreft. Na den Boltenschööt hebbt de Buurn dat Swien denn an’n „Slachtswengel“ na baven trocken, dat de Slachter mit sien egentliche Arbeit loosleggen kunn: dat Verwerten.
Nacken, Schuller, Buuk – bet op de Innereen is meist allens för den Egenbedarf vun de Familje verarbeit’t worrn. „Faken geev dat denn vun de Daam vun’t Huus Bodderkoken, frisch ut’n Backaven, un’n Buddel Rum dorto“, vertellt Fritz Kreft.
„Mi hebbt se as Gast överall geern seh’n. De Fruunslüüd hebbt ehr’n Slachter bannig leev hatt. He hett jo de Wüst so maakt, as se de hebben wullen.“ För den Smack an de Saken swört Kreft op Peper, Piment, Majoran un Kümmel. „Mit düsse Gewürze kriggt dat, wat ik maak, ’n heel sünnerliche Note.“
Op’t Land gifft dat hüüt noch’n poor Buurn, de ehr Derten vun Fritz Kreft slachten laat. Wenn dat mit dat Slachten loosgahn schall, kümmt vörher de amtliche Vehdokter op den Hoff un maakt de „Lebendbeschau“, as dat heten deit.
Achterran ward dat Fleesch vun em ünnersöcht, bi Swien un Eenhöfer steiht ok noch’n Ünnersöken na Trichinen an. „Ik heff in all mien Berufsjohr nich een Deert dorbi hatt, dat krank west is“, seggt Fritz Kreft. In dat Stadtrebeet is de Huusslachtung aver siet rund twee Johr offiziell verbaden. „Reine Vorsichtsmaßnahme“, seggt Fritz Kreft. Denn de Gefohr, dat’n Deert in de Stadt krank is, de is bestimmt nich höger as op’t Land, meent he. „Aver wi hoolt uns natüürlich an de Regel.“
An’n Sünndag demonstreert Slachtermeister Fritz Kreft vun Klock Teihn bet Klock Sössteihn op den Hof Meyn, woans dat geiht, wenn so’n Bentheimer Swien ut’nannersneden ward un woans de Herstellung vun Wüst op all Oort funktschoneren deit. Dor ward he ok veel Tricks verraden, un all, de wat weten wüllt, köönt em’n Lock in’n Buuk fragen. Achterran verkööpt he frische Lebber- un Mettwüst un ok Sült, Thüringer Rootwust un kaktet Mett för de Vörraatshaltung.
